Ethereum: Tài sản lạm phát hay giảm phát?

Ethereum là một trong những blockchain phổ biến nhất thế giới và vài năm gần đây không chỉ được chú ý như một nền tảng đa dụng cho các ứng dụng phi tập trung mà còn như một tài sản đầu tư. Rất nhiều người đặt câu hỏi: Ethereum là tài sản lạm phát hay giảm phát? Câu trả lời cho vấn đề này rất quan trọng với những ai muốn bảo toàn hoặc gia tăng tài sản khi đầu tư vào ETH.

Hãy cùng bóc tách cơ chế phát hành (issuance) và cơ chế đốt (burn) của Ethereum, cũng như tác động của chúng tới giá trị của ETH.

Tài sản lạm phát và tài sản giảm phát là gì?

Trước khi đi sâu vào bản chất của Ethereum, cần hiểu tài sản lạm phát và tài sản giảm phát là gì.

Tài sản lạm phát là tài sản có nguồn cung tăng theo thời gian. Trong kinh tế học truyền thống, lạm phát thường gắn với việc sức mua suy giảm, do nguồn cung dư thừa làm giảm giá trị của mỗi đơn vị. Ví dụ điển hình là tiền pháp định do các ngân hàng trung ương phát hành.

Tài sản giảm phát là tài sản có nguồn cung giảm theo thời gian. Do tính khan hiếm, giá trị của loại tài sản này thường tăng dần khi nhu cầu lớn lên. Bitcoin là ví dụ tiêu biểu, vì nguồn cung bị giới hạn ở 21 triệu coin.

Ethereum là một trường hợp đặc biệt. Mô hình kinh tế của nó kết hợp cả yếu tố lạm phát và giảm phát, khiến trạng thái của ETH phụ thuộc vào các yếu tố như mức độ hoạt động mạng lưới và cơ chế đốt coin — quá trình loại bỏ vĩnh viễn một phần coin khỏi lưu thông. Điều này làm giảm tổng cung và tạo áp lực giảm phát. Hãy xem cơ chế này vận hành ra sao với Ethereum.

Ethereum có phải là tài sản giảm phát không?

Trước khi nâng cấp EIP-1559, Ethereum không có giới hạn nguồn cung cố định, vì thế mang tính lạm phát. Mỗi block mới trên mạng lưới đều tạo thêm ETH, làm tăng tổng cung lưu hành. Không giống Bitcoin — vốn có giới hạn cứng 21 triệu coin — Ethereum không có trần cung (hard cap).

Từ khi EIP-1559 ra mắt vào năm 2021, tình hình đã thay đổi. Bản nâng cấp này bổ sung cơ chế đốt, phá hủy một phần phí giao dịch, từ đó giảm lượng ETH lưu hành. Tuy nhiên, dù có thay đổi này, Ethereum vẫn không có giới hạn cứng về tổng cung.

Vì vậy, Ethereum không có nguồn cung cố định và không vốn dĩ là tài sản giảm phát. Tuy nhiên, nhờ cơ chế đốt kích hoạt trong các giai đoạn hoạt động mạng lưới cao, tổng cung ETH có thể giảm. Ngược lại, khi hoạt động mạng lưới thấp, tổng cung có thể tăng, khiến tài sản mang tính lạm phát. Dẫu vậy, nhờ cơ chế này, tổng cung Ether đã duy trì ổn định quanh mức ~120 triệu trong hai năm liên tiếp gần đây — một dấu hiệu cho thấy tính giảm phát hiện tại của Ethereum.

Tóm lại, Ethereum là tài sản thích nghi theo điều kiện thị trường, cân bằng giữa phát hành và đốt coin để định hình mô hình kinh tế. Với nhà đầu tư, điều này có nghĩa là giá trị ETH phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ sử dụng mạng lưới, khiến ETH vừa có tiềm năng sinh lời, vừa đi kèm rủi ro cho chiến lược nắm giữ dài hạn.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết! Hy vọng nội dung mang lại góc nhìn rõ ràng hơn về bản chất của Ethereum.