Ethereum Fusaka Upgrade: Tất cả những gì bạn cần biết

Fusaka, bản nâng cấp lớn tiếp theo của Ethereum, dự kiến sẽ ra mắt vào tháng 12 năm 2025. Bản nâng cấp này nhằm cải thiện cả lớp thực thi (execution layer) và lớp đồng thuận (consensus layer) của mạng lưới. Khác với các bản sửa lỗi nhỏ, Fusaka tập trung vào những yếu tố nền tảng của blockchain. Tiếp nối các bản nâng cấp trước, nó tiếp tục theo lộ trình phát triển có chủ đích của Ethereum, dựa trên những cải tiến trước đó về staking, quản lý dữ liệu và khả năng tương thích với Layer-2.

Fusaka là gì?

Fusaka tập trung vào việc nâng cao khả năng xử lý giao dịch của Ethereum một cách hiệu quả, đồng thời vẫn đảm bảo việc vận hành của các node và validator dễ quản lý. Một thay đổi quan trọng là giới hạn gas của block, tăng từ 45 triệu lên 150 triệu, cho phép mỗi block chứa nhiều giao dịch và hoạt động smart contract hơn.

Hai cải tiến kỹ thuật giúp điều này trở nên khả thi: Peer Data Availability Sampling (PeerDAS) và Verkle Trees. PeerDAS cho phép validator kiểm tra các mẩu dữ liệu nhỏ từ nhiều nguồn thay vì tải toàn bộ, giảm tải tính toán cho các node. Verkle Trees nén các bằng chứng dữ liệu blockchain, giúp xử lý nhanh hơn và dễ dàng hơn. Kết hợp lại, các nâng cấp này giúp Ethereum mở rộng quy mô mà không làm quá tải những người duy trì mạng lưới.

Bản nâng cấp cũng bao gồm các biện pháp để duy trì sự ổn định của mạng. Một số Ethereum Improvement Proposal (EIP) đặt giới hạn về kích thước block và giao dịch, đồng thời điều chỉnh phí gas cho các hoạt động phức tạp. Ví dụ, EIP-7934 giới hạn kích thước block thực thi ở mức 10 MB, và EIP-7825 đặt giới hạn gas cho mỗi giao dịch, giúp ngăn chặn các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DoS) và trì hoãn trong việc lan truyền block.

Tại sao Fusaka quan trọng với người dùng và nhà phát triển?

Sự phát triển của Ethereum đôi khi dẫn đến tình trạng tắc nghẽn mạng, gây phí cao và xác nhận giao dịch chậm cho người dùng các nền tảng DeFi, NFT và giải pháp Layer-2. Fusaka giải quyết các vấn đề này bằng cách mở rộng dung lượng block và cải thiện các giao thức chia sẻ dữ liệu, đặc biệt cho các hoạt động Layer-2 dựa trên dữ liệu blob.

Đối với các nhà phát triển, Fusaka mang đến các tính năng như opcode CLZ và xác thực chữ ký secp256r1 gốc, giúp smart contract và các thuật toán mật mã hiệu quả hơn. Người dùng hưởng lợi từ hỗ trợ preconfirmation theo EIP-7917, cho phép ví dự đoán việc giao dịch được đưa vào block, giảm thiểu độ trễ.

Việc tăng giới hạn block cũng đặt ra trách nhiệm lớn hơn cho các node operator. Các giải pháp kỹ thuật của Fusaka, bao gồm PeerDAS và Verkle Trees, giảm bớt gánh nặng này, nhưng người tham gia mạng cần đảm bảo đồng bộ để tránh các fork hoặc gián đoạn tạm thời.

Thời gian và ý nghĩa chiến lược

Bản nâng cấp Fusaka tuân theo một lịch trình được lập kế hoạch cẩn thận. Devnet‑3 ra mắt vào tháng 7/2025, public testnet dự kiến vào tháng 9, và mainnet fork được lên kế hoạch vào ngày 3/12/2025. Những mốc này đồng bộ với các sự kiện như Devconnect, giúp cộng đồng có thời gian chuẩn bị rõ ràng.

Fusaka củng cố mạng lưới và chuẩn bị Ethereum cho các cải tiến trong tương lai, như thời gian tạo block nhanh hơn và các tính năng Layer-2 tốt hơn. Các thử nghiệm đang diễn ra trên nhiều nền tảng client, tập trung vào hiệu suất PeerDAS, định giá blob và sự tương thích giữa execution và consensus. Nếu thành công, Ethereum có thể nâng cao năng lực lâu dài khi Layer-2 ngày càng được sử dụng rộng rãi.

Đối với các holder ETH, bản nâng cấp không yêu cầu hành động trực tiếp. Tài khoản, token và ứng dụng vẫn an toàn và không thay đổi. Các validator và node operator cần cập nhật client một cách cẩn thận. Người dùng nên tránh mọi thông báo hoặc yêu cầu di chuyển quỹ hay “nâng cấp” ETH thủ công, vì đây rất có thể là lừa đảo.

Ý nghĩa của bản nâng cấp

Fusaka đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình phát triển của Ethereum. Bằng việc tăng dung lượng block, cải thiện khả năng truy cập dữ liệu và cung cấp công cụ mới cho các nhà phát triển, bản nâng cấp hướng đến việc nâng cao cả hiệu suất lẫn bảo mật.

Dù các cập nhật chủ yếu mang tính kỹ thuật, chúng giúp người dùng giao dịch nhanh hơn và trải nghiệm Layer-2 mượt mà hơn. Một triển khai thành công có thể củng cố cơ sở hạ tầng của Ethereum và chuẩn bị cho sự tăng trưởng cũng như đổi mới trong tương lai.