เอ็กซ์อาร์พีคืออะไรและทำงานอย่างไร

คุณเคยได้ยินเกี่ยวกับ XRP ไหม? คุ้นชื่อบริษัท “Ripple” หรือเปล่า? ถ้าคำถามเหล่านี้ยังทำให้คุณลังเล บทความนี้คือก้าวแรกที่เหมาะที่สุดในการทำความเข้าใจว่า XRP และ Ripple คืออะไร ทำงานอย่างไร และทำไมจึงสำคัญต่อระบบการเงินดั้งเดิม

XRP คืออะไร?

เพื่อเข้าใจรากฐานของ XRP สิ่งสำคัญคือต้องรู้ว่า Ripple คืออะไร เพราะสองสิ่งนี้ “ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน” Ripple เป็นฟินเทคที่เริ่มต้นในปี 2004 ในนาม Ripplepay เป้าหมายหลักของบริษัทคือทำให้การโอนเงินข้ามประเทศถูกลงและเร็วขึ้น ในปี 2012 บริษัทเริ่มเกี่ยวข้องกับคริปโตเมื่อ David Schwartz, Jed McCaleb และ Arthur Britto ซื้อ Ripplepay และสร้าง XRP สินทรัพย์ดิจิทัลที่มุ่งผลักดันนวัตกรรมด้านระบบชำระเงินทางการเงิน ปัจจุบัน XRP เป็นโทเค็นประจำเครือข่าย XRP Ledger (XRPL) ซึ่งเป็น blockchain แบบกระจายศูนย์ โอเพนซอร์ส และ decentralized อย่างไรก็ดี ประเด็นเรื่อง “ความเป็น decentralized” ยังถูกตั้งคำถามอยู่ เพราะ Ripple ถือครองประมาณ 50% ของอุปทานหมุนเวียนจำนวน 57,818,864,895 XRP

ฟีเจอร์สำคัญของ XRP Ledger

อย่างที่กล่าวไป XRP Ledger เป็นบล็อกเชนที่ออกแบบมาเพื่อมอบ transactions ที่ปลอดภัย เร็ว และต้นทุนต่ำ โดยมีคุณสมบัติหลายอย่างที่ทำให้ต่างจากเครือข่ายบล็อกเชนอื่น ๆ เช่น:

1. กลไกฉันทามติแบบเฉพาะตัว: ต่างจาก Proof-of-Work ของ Bitcoin หรือ Proof-of-Stake ของ Ethereum XRP Ledger ใช้ Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA) ซึ่งอาศัยเครือข่ายของโหนดเพื่อทำความตกลงร่วมกันถึงลำดับและความถูกต้องของธุรกรรม

2. ค่าธรรมเนียมต่ำมาก: transaction fees บน XRP Ledger ต่ำมากเมื่อเทียบกับหลายบล็อกเชน โดยทั่วไปอยู่ราว ๆ 0.00001 XRP (ประมาณ $0.000385) ต่อธุรกรรม

3. รองรับปริมาณธุรกรรมสูง: XRP Ledger ประมวลผลได้สูงสุดประมาณ 1,500 ธุรกรรมต่อวินาที (TPS) ทำให้เหมาะกับสถาบันการเงินที่ต้องการ throughput สูง

4. ความสามารถด้าน interoperability: XRP Ledger รองรับการทำงานร่วมกับคริปโตอื่น ๆ ด้วย Interledger Protocol (ILP) ทำให้เชื่อมต่อกับเครือข่ายบล็อกเชนอื่นและโอนมูลค่าข้ามเครือข่ายได้อย่างไร้รอยต่อโดยไม่ต้องผ่าน centralized exchange

5. ประหยัดพลังงาน: XRP Ledger ถูกออกแบบให้ใช้พลังงานต่ำกว่าเครือข่ายแบบ PoW เพราะกลไกฉันทามติไม่ต้องพึ่งการขุดที่กินพลังงานสูง ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

XRP ทำงานอย่างไร?

อย่างที่กล่าว XRP ใช้ Ripple Protocol Consensus Algorithm แทนที่จะใช้ Proof-of-Work ที่กินพลังงาน โดยอาศัยเครือข่ายของ validators ที่เชื่อถือได้ซึ่งถูกรวบรวมไว้ใน Unique Node List (UNL) เพื่อยืนยันธุรกรรมและทำความตกลงลำดับของธุรกรรมนั้น ๆ หาก 80% ของโหนดเห็นชอบว่าธุรกรรมถูกต้อง โหนดในรายการที่กำหนดก็จะเดินหน้ารับรองธุรกรรมต่อไป กระบวนการนี้ทำให้ XRP สามารถเคลียร์ธุรกรรมได้ภายใน 3–5 วินาที เร็วกว่าหลายเหรียญอย่างชัดเจน

คุณสมบัติเหล่านี้หนุนภารกิจหลักของ XRP นั่นคือ “อำนวยความสะดวกการโอนมูลค่าข้ามพรมแดน” โดยทำหน้าที่เป็นสกุลกลาง (bridge currency) ในเครือข่ายการชำระเงินของ Ripple ที่ชื่อ RippleNet สถาบันการเงินและผู้ให้บริการชำระเงินสามารถใช้ XRP เพื่อชำระระหว่างสกุลต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็วและประหยัด หลีกเลี่ยงความล่าช้าและค่าธรรมเนียมสูง

ในมุมนี้ XRP มักถูกเปรียบเทียบกับ Bitcoin เพราะทั้งคู่ใช้เป็นเครื่องมือชำระเงิน แต่ทำงานต่างกันมาก: Bitcoin ใช้ PoW ที่ช้า ต้นทุนสูง และใช้พลังงานมาก ในขณะที่ XRP ใช้ Ripple Protocol Consensus Algorithm ที่ทำให้ธุรกรรมเร็วและถูกกว่า BTC เน้นบทบาท “store of value” ด้วยความปลอดภัยและความเป็น decentralized ส่วน XRP ถูกออกแบบเพื่อ “ความเร็วและความคุ้มค่า” โดยเฉพาะในชำระเงินข้ามประเทศ Bitcoin มุ่งท้าทายระบบการเงินดั้งเดิมด้วยเงินที่ไม่ขึ้นกับรัฐบาล ในขณะที่ XRP ทำงาน “เคียงข้าง” ระบบเดิมเพื่อยกระดับการโอนข้ามแดน

XRP เทียบกับระบบธนาคารดั้งเดิม

XRP แตกต่างจากระบบธนาคารดั้งเดิมอย่างมีนัยสำคัญในวิธีจัดการธุรกรรม ระบบเดิมต้องพึ่งพาคนกลางหลายชั้น เช่น ธนาคาร ห้องหักบัญชี และเครือข่ายชำระเงิน ส่งผลให้ล่าช้า มีค่าธรรมเนียมสูง และขั้นตอนซับซ้อน โดยเฉพาะการโอนข้ามประเทศที่อาจใช้เวลาหลายวัน และค่าธรรมเนียมขึ้นกับจำนวนเงิน ประเทศ และสถาบันที่เกี่ยวข้อง บางครั้งอาจสูงถึง $300

ในทางกลับกัน XRP ตั้งเป้าแก้ปัญหาเหล่านี้ด้วยทางเลือกที่ decentralized เร็ว และประหยัด (ค่าธรรมเนียมราว $0.000385) Ripple มุ่งเน้นการทำให้การโอนเงินข้ามพรมแดนของสถาบันการเงินง่ายและถูกลง ทำให้ XRP เป็นทางเลือกที่น่าสนใจต่อระบบธนาคารแบบเดิม เพราะมีธนาคารจำนวนมากขึ้นเริ่มใช้งาน ecosystem ของ XRP

จนถึงปัจจุบัน Ripple ได้สร้างความร่วมมือกับสถาบันการเงินรายใหญ่กว่า “หลักร้อยธนาคาร” ตัวอย่างเช่น Santander Bank, American Express, SBI Holdings, Standard Chartered, Bank of America Financial Center และอื่น ๆ พันธมิตรเหล่านี้ช่วยเสริมความน่าเชื่อถือและการใช้งานจริง

ข้อดี–ข้อเสียของ XRP

แม้จะมีจุดแข็งมากมาย แต่ XRP ก็มีประเด็นที่ควรระวัง เราสรุปข้อดี–ข้อเสียไว้ในตารางเพื่อให้อ่านง่าย

แม้ XRP จะไม่ได้ “มาแทนที่” ระบบธนาคาร แต่ก็ช่วย “ยกระดับ” ระบบให้ชำระเงินได้มีประสิทธิภาพขึ้น ด้วยความเร็ว ค่าธรรมเนียมต่ำ และการใช้พลังงานอย่างคุ้มค่า จึงเป็นพันธมิตรที่เหมาะสำหรับผู้ที่พร้อมเชื่อมโลกการเงินดั้งเดิมกับโลกคริปโต

บทความนี้ช่วยคุณได้ไหม? ยังมีคำถามไหนอยากรู้เพิ่มอีกไหม? บอกเราในคอมเมนต์ได้เลย!